SRBSKI NARODNI KALENDAR - MITROVDAN I NJEGOVO ZNACENJE

Praznik Mitrovdan pada na 26. Oktobar julijanskog kalendara, tj. na 8. Novembar gregorijanskog kalendara. Da li ovaj praznik ima svrhu u sjecanju na jednog od mnogih hriscanskin stradalnika za vjeru, ili je ovaj praznik stariji od 4. vijeka u kojem je, kako kazu i pricaju zitija, stradao sveti Dimitrije Solunski.

Pogledajmo danasnje nebeske prilike na Mitrovdan, pogledajmo odnos Sunca i prema Zemlji po podneblju naseg zivotnog prostora.

1 = nebeski ekvator, ekvinocij, preoljetna i jesenja ravnodnevnica: 0°
2 = Miholjdan, 22. dan od jesenje ravnodnevnice: -7.5° 
3 = Mitrovdan, 8. Novembar, 28. dan od Miholjdana: -16.53333333°
3 = zimski solsticij, pocetak zime, 45. dan od Mitrovdana: -23.5°

Kao sto je Durdjevdn sredina proljeca, Mitrovdan je sredina jeseni i od Djuedjevdana do Mitrova dana je tacno sest mjeseci ili pola godine.
 

Skitskog roda Dionisije Mali (Dionysius Exiguus, Dennis the Small, Dennis the Short), hriscanski kaludjer, krajem prve polovine 6. vijeka prilagodio je julijanski kalendar hriscanskoj crkvi i hristijanizovao julijanski kalendar prema srbskom tradicionalnom narodnom kalendaru. Tada su najglavniji srbski rodovjeracki prehriscanski praznici zamjenjeni hriscanskim praznicima, zamijenjeni su stvarnim ili izmisljenim imenima svetaca dotadasnjeg rimskog i romejskog vremena. 

Dionisije Mali je bio vrstan poznavalac astronomije, te je hriscanske praznike prilagodio vremenu od pocetka hriscanske ere do svog vremena u 6. vijeku. Praznike vezane za Hristov zemaljski zivot postavio je u kalendar po vremenskim prilikama Hristovog vremena te tako vidimo da je Hristos rodjen 25. decembra jul. kalendara kad je bio prvi dan zime u to vrijem. Vidimo da je Blagovijest na prvi dan proljeca tog vremena, da je praznik Rodjenje sv. Jovana na prvi dan ljeta, praznik Zacece sv. Jovana pretece je na prvi dan jeseni tog vremena.

Sredinom 6. vijeka jesenja ravnodnevnica, u odnosu na vrijeme pocetkom hriscanske ere, padala je na 5. dan kasnije nego li danas sto odgovara 3. oktobru danasnjeg gregorijanskog kalendara (20. septembar jul. kal.)

Miholjdan je nepokretni praznik, te je krajem sredine 6. vijeka Miholjdan padao na 10. dan iza jesenje ravnodnevnice: 29. septembra julijanskog, odnosno 12. oktobra gregorijanskog kalendara.

Od dana jesenje ravnodnevnicu krajem sredine 6. vijeka Mitrovdan je padao na 37. dan: 26. oktobra julijanskog, tj. 8. novembra gregorijanskog kalendara.

Po cemu je Mitrovdan dobio ime? Naravno, radi se o jednom od imena Sunca, a Sunce je mjera godine, tj. vremena. Pogledajmo iz cega je izvedena i sta znaci rijec Mitra:

“Etymology:

Together with the Vedic common noun mitra, the Avestan common noun miθra derives from proto-Indo-Iranian *mitra, from the root mi- "to bind", with the "tool suffix" -tra- "causing to." Thus, etymologically mitra/miθra means "that which causes binding", preserved in the Avestan word for "covenant, contract, oath.” (Mithra, Etymology, Wikipedia)

Sanskrit: मित्र (mitra) = Sunce, svjetlost Sunca

Dakle je korijen rijeci “Mitra” u vedskom sanskritu. Sastoji se od korijena “mit” i sufiksa “-tra”. “Mit” znaci “veza”, a sa sufiksom –“tra” dobija znacenje “ono sto uzrokuje povezivanje, ugovor, zavjet, zakletvu.”

Sad cemo vidjeti o kakvoj se zakletvi radi i sta je ta zakletva.

I danas kod Srba postoje imena Mitar i Mitra. Sad cemo pokazati sta je znacenje ovih imena? 

Sve do Vukove reforme srbskog jezika u nasem jeziku bila je rijec “mitar” sto znaci “carinik”. Danas su carinici na granicnim prelazima, sto znaci da je u davnoj proslosti kod Srba “granica” nazivana “mitra”. U kakvoj vezi moze biti ime Sunca Mitra sa granicom, tj. “mitrom”? 

Podsjetimo se da je vrijeme jedne godine definisano Zemljinim punim krugom oko Sunca. Taj puni krug ogranicen je dakle krugom ili kolom, a puni krug je granica vremena od jedne godine.

Nacrtajmo krug koji ce simbolicno predstavljati krug godine. Taj krug ima svoj precnik, svoj dijametar (prilozena slika iznad).

Rekli smo da je krajem sredine 6. vijeka, u vrijeme kad je Dionisije Mali hristijanizovao julijanski kalendar, Mitrovdan padao na 37. dan od pocetka jeseni, tj. 37. dan od jesenje ravnodnevnice. Sad cemo pomnoziti broj od 37 dana sa brojem Pi (π):

37 x 3.14159 = 116.23883 dana

Sta predstavlja ovih 116.23883 dana? Pogledajmo:

116.23883 x 3.14159 = 365.1747459 dana = vrijeme jedne godine, puni krug godine (astronomski tacan broj je 365.242 dana).

Sad nam biva jasno zasto “Mitra” znaci “veza” i ““ono sto uzrokuje povezivanje, ugovor, zavjet, zakletvu.” I sad nam je jasno sta znace nasa imena Mitar i Mitra, sta znaci “mitar” (carinik) i sta znaci “mitra” (carina): to je granica vremena, jedna omedjena godina, krug ili kolo godine i to je Boziji zakon, Bozija zakletva kroz geometriju vremena. Ova Bozija veza kroz odnos Sunca i Zemlje, ova Bozija zakletva kroz brojeve 116.23883 x 3.14159 = 365.1747459 je vjecita i nepromjenljiva od postanja do kraja svijeta. Dakle, Mitra je Bog Sunca, Mitra su Boziji zakoni fizike koji vezu neraskidivi savez Sunca i Zemlje. 

Pravoslavni episkopi na svojim glavama nose mitre. Glava svakog episkopa simbol je Zemlje, a mitra je simbol Sunca. Sve crkvene price o rimskom (grckom) Dimitriju nemaju nikakve veze sa istinskim znacenjem Mitrovdana, jer je Mitrin dan Mitrovdan bio Srbima poznat i prije jos od vedskih vremena. To je slava Bozije mjere vremena odredjenog Zemlji kao glavne mjerne jedinice Zemljinog bitisanja. 

Ako je u 4. vijeku i postojao vojvoda rimske vojske Dimitrije, koji je stradao za vjeru u Hrista (kao sto pisci njegovog zitija tvrde), dan sjecanja na tog stradalnika za vjeru Hriscanska crkva je odredila da to bude na srbski paganski praznik Mitre, na srbski rodovjerni praznik Mitrovdan.